Rusça dersler (УРОК 2 - DERS 2)

УРОК 2 - DERS 2

ИМЕНИТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ МНОЖЕСТВЕННОГО ЧИСЛА

İSİMLERİN YALIN HAL ÇOĞULLARI                                                    

 ERKEK CİNS - МУЖСКОЙ РОД  

Sonu sessiz harfle biten isimler  -ы , -и seslilerinden birisini alarak çoğul olurlar. Bunun ayırt edici kuralı, kelimenin son seslisinin yedi istisna harften biriyle bitmesi halinde  -и     seslisinin eklenerek yalın hal çoğul yapılmasıdır.

  Bu harfler ж,щ,ш,ч,к,г,х dir

       

нож - ножи                    bıçak-bıçaklar                  

врач -врачи                   doktor-doktorlar                

плащ - плащи                yağmurluk-yağmurluklar              

карандаш -кагандаши   kurşun kalem-kurşun kalemler

дух - духи                       ruh-ruhlar

враг- враги                     düşman düşmanlar

звук –звуки                     ses-sesler

Bu yedi sessizin dışındaki diğer bütün sessiz harflerden sonra  -ы  ilave edilerek yalın hal çoğul şekli elde edilir.

стол- столы                     masa -masalar

пол- полы                       döşeme- döşemeler

завод- заводы                 fabrika- fabrikalar

вокзал- вокзалы             gar- garlar

автобус- автобусы         otobüs-otobüsler

самолёт- самолёты        uçak- uçaklar

                      

Sonu -ь  yumuşatma işaretiyle biten kelimeler  -и  ilave edilerek çoğul olurlar.

дождь - дожди                yağmur- yağmurlar

путь - пути                      yol- yollar

словарь - словари          sözlük- sözlükler

рубль - рубли                 ruble- rubleler

DİŞİ CİNS  - ЖЕНСКИЙ РОД

Sonu -a İle Biten İsimler: Bu harf atıldıktan sonra yerine, yedi harf kuralına uymak şartıyla, -ы ve -и eklenerek çoğul şekil elde edilir.

страна - страны         ülke-ülkeler                            

лампа - лампы           lamba-lambalar     

               

                       

улица - улицы           sokak-sokaklar                     

комната - комнаты   oda-odalar                 

кожа - кожи               deri- deriler

нога - ноги                 ayak-ayaklar

дача - дачи                 yazlık ev- yazlık evler

старуха - старухи       yaşlı kadın- yaşlı kadınlar      

                         

                  

                                      

Son dört sözcükte görüldüğü gibi  ж,щ,ш,ч,к,г,х  harflerinden sonraki -a düşmekte , bunun yerine -и  eklenmektedir.

Sonu -я ile biten dişi cins isimlerde bu harf düşer yerine  -и  takısı gelir.

Деревня - деревни    köy- köyler

Земля - земли            yer- yerler

статья -статьи           makale- makaleler

семья -семьи             aile-aileler

Sonu -ь ile biten dişil cins isimlerde sondaki yumuşak işaretin yerine -и takısı getirilerek çoğul yapılır.

новость - новости                haber-haberler

степь - степи                        step- stepler

ночь - ночи                           gece-geceler

постель - постели                yatak- yataklar

              

                             

тетрадь - тетради                 defter- defterler

NÖTR CİNS - СРЕДНИЙ  РОД

Sonu -o ile biten isimler, çoğul yapılırken bu harfin yerine -a harfi alırlar.

окно - окна               pencere- pencereler

письмо - письма      mektup- mektuplar

дело - дела                iş- işler

слово -слова            söz- sözler

Sonu -е -ье ve -ие ekleriyle biten isimler çoğul yapılırken son harfin yerine  -я  takısı alır.

море - моря          deniz- denizler

        

поле -поля            saha- sahalar

Kelimelerin çoğul yapımındaki genel kurallar bunlar olmakla beraber bazı istisna haller de münferit olarak öğrenilmelidir.

Alıştırmalar

Aşağıdaki kelimelerin çoğul hallerini yazınız

                       

1. Мозг
2. Снег
3. Цвет
4. Шкаф
5. кошка
6. страна
7. тетрадь
8. здание
9. студентка
10. ученик
11. проблема
12. кольцо