PRATİK RUSCA
Rusça ile ilgili herseyi bulabileceğiniz; 50 dan fazla rusça kitap ( türkçe rusca anlatımlı kitaplar, resimli kitaplar, grafikli anlatımlar,dilbilgisi, 1000 den fazla çekimlenmiş fiiler, rusça dahil olmak üzere birçok dilin;iki tane fiil çekim programı, onlarca video ve ses dosyaları) dvd ye aktardım.isteyen arkadaslar bana ulaşsın. can_urak@hotmail.com
Toplam Sayfa Görüntüleme Sayısı
9 Ocak 2012 Pazartesi
8 Ocak 2012 Pazar
4 Ocak 2012 Çarşamba
3 Ocak 2012 Salı
Rusça padejler
Öncelikle
Rusça'daki her isim
cümle içerisinde
kullanıldıkları zaman
mutlaka ismin 6 halinden biri
içerisinde kullanılmalıdır. Bu şu demek oluyor ki; Rusça'da her çekilebilir
isimin altı farklı formu var. (Sadece son bir ve ya iki harf değişikliğine
uğrayarak).
1- Yalın Hal (Именительный Падеж) : Cümlenin öznesi konumunda (0)
2- Akuzatif Hal (Внительный Падеж) : Dolaysız nesne konumunda (i)
3- Genitif Hal (Родительный Падеж) : Sahiplik anlamında ayrıca Olumsuzluk ve Miktar (in)
4- Datif Hal (Дательный Падеж) : Dolaylı nesne konumunda
5- Prepozisyonal Hal (Предложный Падеж): о/об
в ve на ile kullanılır. Yer/zaman
6- Enstrumental Hal (Творительный Падеж): ile/tarafından anlamlarında
Evet
yani
durumlar kelimelerin cümle içinde farklı fonksiyonlar
sağlaması için var. Şimdi tek tek gidelim;
1) Yalın Hal (Именительный Падеж) :
Cümle içerisinde özneler bu durumda bulunur. Bildiğimiz yalın hal. İsmin sözlükte geçen hali. Örnekler;
*это комната = Bu (bir) oda(dır).
*Где туалет? = Tuvalet nerede?
*Иван закрывает окно.= İvan pencereyi kapatıyor.
*Вон такси и а вот автобус! = İşte (orada
bir) taksi ve işte (burada
bir) otobüs!
*Мой муж работает днём. = Kocam gündüzün çalışır.
*это вы? = Siz misiniz?
*Он кажется голоден как волк! = Görünüşe bakılırsa (o
erkek) kurt gibi aç.
Kalın yazılan kelimeler yalın haldedir. Açıkcası bu kısımda öğrenilecek özel bir şey yok.
Yalın Halde Kişi Zamirleri :
Я - Ben
Ты - Sen
Он - O (erkek)
Она - O (dişi)
Оно - O (nötr)
Мы - Biz
Вы - Siz (çoğul
kibar)
Они - Onlar
2) Akuzatif Hal (Внительный Падеж) :
Cümle içerisinde öncelikle dolaysız nesne konumunda bulunurlar. Bu halde kullanılan isimler
yapılan eylemden dolaysız bir şekilde etkilenen
taraftır. CANSIZ isimler bu halde çekilmez!
*каждую ночь
всю ночь gibi zaman ifade eden sözcüklerle de akuzatif
halde kullanılır. Sınırlı bir periyod için devam eden işlerden bahsederken.
(вся ночь ve каждая ночь'un akuzatifte çekimlenmiş halleri/ ночь
день
месяц ...gibi her çeşit zaman
dilimi ifade eden sözcük eklenebilir.)
Örnek; (Fark)
*Саша работает каждый день.-Saşa her gün çalışır
*Маша работала всю ночь. - Maşa tüm gece çalıştı.
1. cümlede eylem hep tekrar ediyor
ifade edilen zaman periyodu sınırlanmamış.Döngü açık.
2. cümlede eylem bir kereye mahsus ve doğal olarak sınırlandırılmış bir zaman periyodu içerisinde gerçekleştirilmiş.Yinelenen bir döngü yok. Bu durumlarda zaman ifade eden sözcüğümüzü akuzatif kurallarına göre çekip kullanıyoruz.
a)Sonek Değişimleri:
I)Erkek isimler için;
*Eğer isim CANSIZ bir varlıksa
o zaman herhangi bir değişim olmayacak. (Дом - Дом)
*Eğer isim CANLI bir varlıksa ve bir sessiz harfle bitiyorsa
-а eklenir. (Иван - Ивана)
*Eğer isim CANLI bir varlıksa ve й ile bitiyorsa
й yerine я konur. (Андрей - Андрея)
*Eğer isim CANLI bir varlıksa ve ь ile bitiyorsa
aynı şekilde я konur.(конь - Коня)
Not: Aslında kısaca; Eğer isim cansız bir varlıksa değişim olmayacak. Ama canlıysa sadece -a eklemek yeterlidir. Peki farklılığı yaratan ne? Farklılık bir kaç imla kuralından doğuyor.
-Öncelikle isim zaten sessiz bir harfle bitiyorsa problem yok demektir.
-Eğer й ile bitiyorsa
я ile yer değiştirir dedik. İşte bu kısaca -a eklemek
demektir.
KURAL; й+ sert ünlü (а э о ы у) olamaz. Olsaydı eğer
ya/ye/yo/yı/yu diye okunurdu.
E o zaman yumuşak ünlüler (я е ё и ю) ne işe yarardı?
й+а = я
й+у = ю
.
.
.
- Eğer ь ile bitiyorsa я konur dedik. Bu da özünde sadece -а eklemek demektir
ь işaretinin amacı kendisinden önce gelen ünsüz harfin (bir yumuşak ünlü yokluğunda) yumuşak okunması gerektiğini göstermektir.
KURAL; ь+ sert ünlü olamaz. Saçmadır da. Deminki gibi
eğer ь'dan sonra sert ünlü
gelirse ikisi beraber yerini karşılık gelen yumuşak ünlüye bırakır.
ь+a = я
.
.
.
.
II) Dişi isimler için;
*Eğer isim a ile bitiyorsa
-y ile yer değiştirir. (Книга - Книгу)
*Eğer isim я ile bitiyorsa
-ю ile yer değiştirir. (дядя - дядю)
*Eğer isim ь ile bitiyorsa
herhangi bir değişim olmaz.
III) Nötr isimler için;
*Neredeyse çoğu nötr isimler CANSIZ olduğu için akuzatifte değişime uğramaz. (Окно-Окно)
IV)Çoğullar için;
*CANSIZ ismin çoğuluysa değişim yok. CANLI ise genitif-çoğul ile aynıdır.
Örnekler;
*Иван закрывает окно. = İvan kapıyı kapatıyor.
*Он всегда открывает дверь и окно.= O her zaman kapıyı ve pencereyi açar.
*Мы читаем газету утром = Biz sabahları gazete okuruz.
*Я Анастасию люблю = Ben Anastasiya'yı seviyorum. (yl. Анастасия)
*я
как всегда
хочу закускии водку на перное = Her zamanki gibi ilk(kap
öğün) olarak meze ve votka
istiyorum.
Akuzatif Hal'de Kişi Zamirleri;
Меня - Beni
Тебя -Seni
Его - Onu (erk.)
Её - Onu (diş. ve nötr)
Нас - Bizi
Вас - Sizi (çoğul
kibar)
Их - Onları
Eğer ünlü ile başlayan Akk. kişi zamirlerinden(Её gibi) önce ünlü harfle biten bir kelime varsa
kişi zamirinin başına н yazılır. нее...
Akuzatifin aynı zamanda "в
на" ile de kullanıldığı durumlar mevcuttur.
I) В + Akuzatif ;
*Bir şeye doğru hareket veya yön belirtirken Akuzatif ile kullanılır. Куда?Nereye? Sorusunun cevabıdır.
-Машина едет в город. = Araba şehre doğru gidiyor. "город" kelimesinin akuzatifte olduğuna dikkat.
-Туристы пошли в лес. = Turistler ormana (doğru) yöneldiler/gittiler.
-Андрей полетел в Москву. = Andrey Moskova'ya uçtu (uçak ile yolculuk)
*час (saat) kelimesiyle ve haftanın günleriyle
Akk'da kullanılır (bir şeyin zamanından bahsederken)
-Поезд отходит в два часа = Tren iki saat içinde ayrılıyor.
-Во вторник магазин не работал = Dükkanlar Salı günleri kapalıydı/çalışmazdı.(Bo telaffuz kolaylığı için)
II) На + Akuzatif:
* B+ Akk gibi bir şeye yönelme hareketinden bahsederken kullanıyoruz. Ama bu daha çok üstüne anlamı taşıyor.
-Дети вышли на улицу. = çocuklar sokağa çıktı. (Bir "üstünelik" havası seziyorsunuz değil mi? )
-Воробей сел на ветку. = Serçe dala kondu. (Bir "üstünelik" havası seziyorsunuz değil mi? )
* неделя (hafta)
месяц (ay)
завтра (yarın)
vs. gibi kelimelerle zaman
tarih ya da bir zaman periyodu
belli etmek için. (İng. for)
-Он приедет к нам на неделю.= O(erk.) (bir) haftalığına bize gelecek.
-Я взял эту книгу на два дня. = O kitabı ben iki günlüğüne almıştım.
-Он получил отпуск на месяц = O bir aylığına uzaklaştırıldı.
Akk diğer tüm durumlarda olduğu gibi ( edatsal durum hariç) hem prepozisyonlarla hem de prepozisyonsuz kullanılabilir. Ama en yaygın olanları ; в
на
за
о/об
по
под
про
с
через.
упасть в воду suya düşmek
знать про нас hakkımızda bilmek
встать на ноги ayakta durmak (ayaklar üzerinde durmak)
3). Genitif Hali (Родительный Падеж):
Rusça'da en sık kullanılan hallerden bir tanesi
sahiplik hali. Miktarlar ve numaralarla kullanımı
yaygındır. Çoğul form kafa karıştırıcı ve zor olabilir.
Soneklerden bahsedelim hemen;
I) Erkek İsimler İçin;
*Sessiz harfle bitiyorsa
-a ekle.
*й ile bitiyorsa
я ile yer değiştir.
*ь ile bitiyorsa
я ile yer değiştir.
!: Akkuzatifte izah ettiğimle aynı mantık işliyor burada da.
Иван (Ivan) ---> Ивана (Ivan'ın)
друг Ивана = Ivan'ın arkadaşı
II) Dişi İsimler İçin;
* а ile bitiyorsa
ы ile yer değiştiriyor.
* я ile bitiyorsa
и ile yer değiştiriyor
* ь ile bitiyorsa
и ile yer değiştiriyor.
Анна(Anna) ---> Анны (Anna'nın)
Дом Анны = Anna'nın Evi
III) Nötr İsimler İçin
* о yerine -а ile değiştir.
* е yerine -я ile değişir.
IV) Çoğul Genitif İçin;
a) Erk İsimler İçin;
*Eğer ünsüzle bitiyorsa
"ов" ekle.(мост -
мостов)/студент-студентов=Öğrenci-Öğrencilerin
*Eğer й ile bitiyorsa
й at ve yerine -ев koy.(трамвай - трамваев)
(й ile bitip de tek heceden oluşuyorsa kelime -ёв ekle. край (краёв)
чай(чаёв) gibi) İstisna ; брат
лист. Bu kelimeler -ьев eki
alıyor.
*Eğer tekil isim ж
ч
ш
щ
ь ile bitiyorsa
"ей" ekle..(учитель-учителей)
b) Diş. İsimler İçin;
*Eğer "a" ile bitiyorsa
sadece "a" yı düşür. (коса - кос)
*Eğer "-ь" ile bitiyorsa
-ей koy (-ь atılır.) (печь - печей)
*Eğer bitiş düzeni ; sessiz harf + Я ise
Я düşür "ь" ekle
*Eğer bitiş düzeni ; sesli harf + Я ise
Я düşürüp "й" ekle (стая -стай)
c)Nötr isimler İçin;
*е ile bitiyorsa й ekle (море - морей)
*o ile bitiyorsa
o düşer. (окно - окон) (telaffuz kolaylığı için. Sonek
düşünce iki sessiz yanyana kalırsa aralarında bir o/e türüyebilir. Bu sadece
nötürlere mahsus değildir. Mesela;марка - марок // девушка - девушек )
Uyarı : 2
3
4 ve bunlarla biten tüm sayılardan sonra gelen isimler
tekil genitif halleriyle gelir. Örnek : два дома
двадцать три дома .. gibi
Genitif Hal'in Kullanım Alanı;
Genelde su sorulara cevap verir
(Kimin? Кого?/ Neyin ? Чего? Kimin…?... чья?)
-Это автомобиль чья? Bu kimin arabası?
-Это автомобиль Надя Bu Nadya'nın arabası.
1) Sahiplik: En genel anlamıyla sahiplikten bahsederken genitifi kullanırız. Sahip olunan objenin
sahip olandan önce geldiği unutulmamalı. Birkaç basit
örnek:
-Собака ивана = Ivan'ın Köpeği
-Автомобиль Анны = Anna'nın otomobili
-Телефон Игоря = Igor'un Telefonu
-Это телефон Игоря? = Bu Igor'un telefonu mu?
-Сестра Анастасию пичатаете на машинке очень быстро = Anastasiya'nın kız kardeşi çok hızlı daktilo kullanır.
Örneklerin çeşitliliği hayal gücünüzle sınırlı
2) Miktar : Genitif aynı zamanda çokluktan bahsederken de kullanılır bazı özel ifadelerle.
стакан молока= Bir bardak süt
стакан воды = Bir bardak su
много молока = sütün çoğu
много чая = çayın çoğu
полный + genitif = .......(полный = dolu/dolusu)
-> İngilizce'den aşina olanlar için; İngilizce'de bazı kelimeler "of" alırken (several of his friends gibi) bazıları almaz(many of friends X gibi - many friends)...Ama Rusça'da tüm çokluk bildiren ifadeler -sayılar da dahil- genitife ihtiyaç duyar.
3) Sahip Olma (to have / haben / avoir )
Birinci maddedeki gibi bir tamlama cinsi sahiplikten ziyade cümle boyutunda sahiplik ifade etmek için aynı şekilde genitif kullanılır. Formül; У+ Genitif kişi zamiri/Genitif Formda Bir isim + есть + yalın isim
-У меня есть книга. (Bir)Kitabım var.
-У него не было денег - Parası yoktu.
У: yanında/yakınında
есть: var olmak/bulunmak (yemek yemek anlamı da var. Ama şuan öbür anlamıyla ilgiliyiz.)
Yani mot-a-mot çevirisi; yanımda kitap bulunur/vardır.
Bunu Kullanmak için genitif kişi zamirlerinin bilinmesi gerekir.Ama iyi haber! Akkuzatif ile aynı genitif kişi zamirleri.
Genitif Kişi Zamirleri; = Akuzatif Kişi Zamirleri
Меня
Тебя
Его
Её
Нас
Вас
Их
-У нее есть собака. = Onun bir köpeği var.
-У вас есть кофе/чай/водка? = Kahveniz/Çayınız/Votkanız var mı?
-У Ивана есть подруга? = Ivan'ın kız arkadaşı var mı?
.
.
.
4) Yokluk ( There isn't ..)
*Нет'in "hayır" manasının dışında bir de "...yoktur." manası da vardır.Kullanımı şöyle;
-Чая/Молока нет. = Çay/süt yok(tur)
-Ивана нет = Ivan yok (burada)
-Его нет дома = O evde değil. * özel kullanım * ; Меня нет дома = Evde değilim.
( дома burada zarf gibi kullanılıyor. İng. I'm home ...)
5) Prepozisyonlarla;
Genitif Hal genellikle şu propozisyonlarla kullanılır. без
для
до
из
из-за
из-под
кроме
на
от
с
со
у
около
вокруг
недалеко от
позади
напротив
посреди
мимо
вдоль. Ama unutulmamalı ki bu prepozisyonlar diğer
hallerde de kullanılabilir.
без воды - susuz
для Вани - Vanya için
до окна - pencereye
для чая - çay için
....
ve bazı fiillerle...просить
хотеть
требовать
искать
ждать
достигать
желать
бояться.. Örnek;
-Учитель просит внимания. = Öğretmen dikkat çekti
4) Datif Hal (Дательный Падеж):
Datif Hal Rusça'da cümlenin dolaylı tümleçleri/nesneleri için kullanılır. Bu konumdaki isimler genelde bir şeylerin alıcısı ya da eylemden dolaylı yollarla etkilenen taraftır. Zaten bu halin ismi Rusça'daki "давать" "vermek" fiilinden geliyor.
Я даю это... datif hal ( Bunu .....(datif isimler)....veriyorum)
*Кому? Чему? Kime/Neye? gibi soruların cevabıdır.
-Я даю ручку кому? Kalemi kime veriyorum?
-Я даю ручку учителю. Kalemi öğretmene veriyorum.
*Datif Hal de tüm diğer durumlar gibi ( Edatsal durum hariç) hem prepozisyonlar ile hem de prepozisyonsuz kullanılabilirler. Datif için kullanılan en sık prep.ler= к
по
подобно
согласно
благодаря
вопреки...
к сестре - (bir) kız kardeşe
девочка идёт по улице = Kız sokak boyunca yürüdü.
согласно расписанию = tarifeye göre
благодаря + datif = -e teşekkürler / благодаря брату
Kaynak: Dusler Forum, Forumlar http://www.duslerforum.org/showthread.php?t=166396
*Datif'in başlıca anlamı adress etme
işaret etmedir. Mesela;
-написать письмо другу = Bir arkadaşa mektup yazmak.
Kime? Arkadaşa! Neyi ifade etmek istediğimi anlamışsınızdır umarım
*Datif aynı zamanda bir eylemin yönlendirildiği nesnelerden bahsederken de kullanılır.
-помогать брату = Erkek kardeşe yardım etmek.
Yardım eyleminin yönlendirildiği obje "erkek kardeş" bu yüzden datifte kullanılmalı.
-Советоват örneğin. tavsiye etmek anlamındaki bu fiil datif ile kullanılır.
Soneklere bakalım hemen;
I) Erkek isimler İçin;
*Eğer sessiz harfle bitiyorsa
-y ekliyoruz. (брат- брату)
*Eğer й ile bitiyorsa
yerine ю koyuyoruz. (чай - чаю)
*Eğer ь ile bitiyorsa
ю yapıyoruz son eki.
(Gördüğünüz gibi aslında sadece -y ekliyoruz. Diğer iki farklılık imla kurallarından doğuyor.Bknz:Akk.)
Ayrıca -a ile biten erkek isimler (папа
дедушка) için
-a harfini atıp yerine -e koyuyoruz. (папа-папе)
II) Dişi İsimler İçin;
* Eğer "а” ile bitiyorsa
sonek “е”.
*Eğer “я” ile bitiyorsa
sonek “е”.
*Eğer “ь” ile bitiyorsa
sonek “и”.
*Eğer “ия” ile bitiyorsa
sonek “ии”
III) Nötr isimler için;
*Eğer “о” ile bitiyorsa
“у” ile yer değiştirir
*Eğer “е” ile bitiyorsa
“ю” ile yer değiştirir.
IV) Çoğul isimler için;
(Tüm Cinsleri bir arada yazıyorum)
Kısaltabildiğim kadar kısaltarak;
*"-ам" =Sessiz harfle biten erk isimler
-o ile biten nötr isimler ve -a ile biten dişi isimler
için.
*"-ям" =-й
-ь
-я ile biten erkek isimler
-e ile biten nötr isimler ve -я
-ь ie biten dişi isimler için.
мост-мостам
край-краям
учитель-учителям
окно-окнам
море-морям
коса-косам
стая-стаям
дочь-дочерям (дочь kelimesi kendisi kökünü değiştiriyor.)
Bazı Kullanımları;
*"Нравиться" "hoşlanmak" anlamına gelen bu ifadeyle datif kullanılır.( Alm. bilenler için;gefallen)
-Алексею нравится Москва - Aleksey Moskova'yı sever. (Moskova Aleksey'in hoşuna gider.)
-Ему нравится Москва = Moskova onun hoşuna gider. (Ему -> datif kişi zamiri)
-Мне очень нравятся дети = Çocuklar çok hoşuma gider. ( Çocukları severim)
-Вам нравится Москва? = Moskova'yı sever misiniz? (hoşunuza gider mi?)
*Duygulardan
durumdan bahsederken;
*Мне холодно - üşüdüm (bana soğuk gibi birşey oluyor)
Мне жарко - terledim
Ему холодно - üşüdü (o)
Нам холодно - üşüdük
Мне скучно - sıkıldım (bana sıkıcı)
*Kaç yaşında olduğumuzdan bahsederken
Мне восемнадцать лет - 16 yaşındayım (bana 16 yıl var)
* Bazı yardımcı fiiler eşliğinde kullanılır; нужно(gerekli lazım)
надо(ister/gerek/lazım)
можно(olanaklı mümkün)/нельзя(olanaksız/mümkün değil)
-мне нужно идти = Gitmem gerek/lazım
-мне нужно 10 рублей = On ruble lazım
-Ах да
мне нужно ещё зайти к товарищу = Ah evet! Daha arkadaşıma
uğramam lazım.
-Здесь темно
надо идти осторожно
а то можно упасть. = Burası karanlık
dikkatli yürümek lazım
yoksa düşebiliriz. (надо kullanımı için örnek)
-Сегодня уже прямо весна! Мне нелзья работать. = Bugün artık resmen/dupedüz ilkbahar! Çalışmam olanaksız!
*по(boyunca)
к(-e doğru) prepozisyonlarıyla beraber.
-Я иду к вокзалу = istasyona doğru yürüyorum
-Мы едем к друзьям = Arkadaşlarımıza gidiyoruz
по'nın çok geniş bir kullanım yelpazesi olduğu için herhangi bir kategoriye sıkıştırılamsı olanaksız. (Yaklaşık 12-13 farklı anlamda kullanılabilir)
Datif Kişi Zamirleri;
Мне - bana
Тебе - sana
Ему (erk)
Ему (nt)
Ей (diş) - ona
Нам - bize
Вам - size
Им - onlara
5). Prepozisyonal Durum(Предложный Падеж);
Bu durum sadece ve sadece prepozisyonlar ile birlikte kullanılır. Tek başına kullanılmaz. в (içinde)
на(üstünde)
о/об(hakkında)
при(yanında)
*он всегда при деньгах = Yanında herzaman para vardır.
a)Kullanım Alanı;
1. Çoğunlukla в ve на prepozisyonlarıyla yer belirtmek için kullanılır.
-Где ты был? - Nerelerdeydin?
-Я был в школе. - Okuldaydım
- В комнате один стол
два стула
окно и ковёр. На столе
карандаш и телефон. И на стене
одна картина и карта.= Odada bir masa
iki sandalye
(bir) pencere ve (bir) halı var(dır). Masanın üzerinde
(bir) kurşun kalem ve telefon (vardır). Ve duvarda asılı
bir tablo ve (bir) harita var(dır).
2. Bu durum ayriyetten konuşuluan ya da düşünülen bir şey için "hakkında" anlamı katar. о/об ile kullanılır. (об! Eğer isim sesli harfle başlıyorsa kullanılır) Genellikle говорить(konuşmak)
думать(düşünmek) gibi fiillerle...
-Думать о работе = İş hakkında düşünmek /İşi düşünmek/
-Говорить о работе =İş hakkında konuşmak
3. Aylardan bahsederken -B kullanılır.
-Это было в мае -Bu Mayıs'taydı. Mayıs'ta olmuştu.
b)Sonekler;
I) Erkek İsimler İçin;
*Sessiz harfle bitiyorsa
“е” ekle.( город -(о)городе)
*Bazı erkek isimler prep. halde -y alır (genellikle tek heceliler). ( ama asla o'dan sonra -y almazlar.o/oб'da hep kurala uyarlar.)
*в саду
*о саде
II) Dişi İsimler için;
*Eğer a ile bitiyorsa
-e ile yer değiştir. (Комната
комнате)
*Eğer я ile bitiyorsa
-e ile yer değiştir.
*Eğer ь ile bitiyorsa
-и ile yer değiştir.
*Eğer -ия ile bitiyorsa
-ии ile yer değiştirir. /Англия - (об)Англии/
III) Nötür İsimler için;
*Eğer o ile bitiyorsa
-e ile yer değiştir./окно - (об) окне/
*Eğer e ile bitiyorsa
değişim yok. /море море/
*Eğer ие ile bitiyorsa
-ии ile yer değiştirir.
IV) Çoğul İsimler için;
*Sessiz harfle bitiyorsa
ax eklenir. мост - (о) мостах
*ь ile bitiyorsa
ях ile yer değiştirir. гучитель -(о) учителях
*й ile bitiyorsa
ях ile yer değiştir. край - (о) краях
*o ile bitiyorsa
ах ile yer değiştirir. окно - (о) окнах
*e ile bitiyorsa
ях ile yer değiştirir. море - (о) морях
*a ile bitiyorsa
ах ile yer değiştirir. коса - (о) косах
*я ile bitiyorsa
ях ile yer değiştirir. стая - (о) стаях
Prepozisyonal Hal'in Kişi Zamirleri;
*Мне /Тебе /Нём /Ней /Нём /Нас /Вас /Них
-Они говорят о мне = Benden bahsediyorlar/ Benim hakkımda konuşuyorlar.
6). Enstrumental Hal(Творительный Падеж);
Sonunda yüzdük yüzdük kuyruğuna geldik! Enstrumental durum... Bu durum bir eylemin ne ile yapıldığı
hangi enstrumanlarla
aletlerle yapıldığından
bahsederken kullanılır. İsmi de buradan gelir.
Anahtar İfadeler;
-ехать автобусом - Otobüsle gitmek
-писать ручкой - kalemle yazmak
-Он писал письмо карандашом = Mektubu kurşun kalemle yazdı.
-Я ем суп ложкой - Çorbayı kaşıkla yerim/içerim
*Enstr. Durum'un yaygın kullanım alanlarından biri de mesleklerden bahsetmektir.
-Я работаю учителем = Öğretmen olarak çalışıyorum.
-Отец был рабочим = Baba bir işçiydi.
*Enstr. Durum aynı zamanda yer ve zaman ifadeleriyle de karşımıza çıkabilir;
-проснуться утром = sabah uyanmak
-вернуться летом = yazın geri dönmek
-ехать полем = tarlaların arasından gitmek
*Diğer durumlarda da olduğu gibi Enst Hal de bazı prepozisyonlar kullanır; за (arkasında)
между (arasında)
над (üstünden)
перед (önünde)
под (altında)
c (ile). Örneğin;
-за домом - Evin arkasında
-над столом - Masanın üstünden
-перед Машинкой - Daktilonun önünde
-под водой - Suyun altında
-с учителем -Öğretmen ile
-За этим зданием - школа = Bu binanın arkasında okul var.
-Между обедом и ужином выпей чай = Öğle yemeği ile akşam yemeği arasında çay iç
!:Prep. kullanmak zorunluluk değildir. Enstr. Hal prepozisyonsuz da kullanılabilir.
Sonekler;
I) Erkek isimler için;
*Eğer isim sessiz harfle bitiyorsa
-ом eklenir. брат-братом
*Eğer isim й
ь ile bitiyorsa
-ем ile yer değiştirilir. чай-чаем
*Eğer isim -a ile bitiyorsa
-ой ile yer değiştirilir. папа - папой (dişi isimler
için de aynı)
*Eğer isim -я ile bitiyorsa
-ей ile yer değiştirilir. дядя - дядей (dişi isimler
için de aynı)
II) Dişi İsimler İçin;
*Eğer isim -a ile bitiyorsa
-ой ile yer değiştir. İstisna:: Eğer kelimenin sonundaki -a harfinden önce “ж”
“ц”
“ч”
“ш” veya “щ”
ünsüzleri geliyorsa
o zaman “ей” ile yer değiştirilir.
*Eğer isim -я ile bitiyorsa
-ей ile yer değiştirilir.тётя-тётей
*Eğer isim -ь ile bitiyorsa
ью ile yer değiştirilir. ночь-ночью
III)Nötr isimler İçin;
*Eğer isim -e ile bitiyorsa
-ем ile yer değiştirilir.море-морем
*Eğer isim -o ile bitiyorsa
-ом ile yer değiştirilir.окно -окном
IV) Çoğul İsimler İçin;
*Tüm sessiz harfle bitenler için
ekle "ами".
*"а"
"о" ünlüleriyle bitiyorsa isim
"ами" iley er değiştir.
*Diğer tüm durumlar için sonek "ями".
мост-мостами
гость-гостями
край-краями
учитель-учителями
окно-окнами
море-морями
коса-косами
стая-стаями
Diğer Kullanım Alanları;
*Bir mevsim adını enstrumental halde kullanmak
o mevsime "içinde" anlamı katar.
лето - yaz
летом - yazda
осень - sonbahar
осенью - sonbaharda
зима - kış
зимой - kışta
весна - ilkbahar
весной - ilkbaharda
*Aynı şekilde günün bölümleriyle (sabah/akşam vs) enstr. hal kullanılırsa
aynı anlamı katar.
утро - sabah
утром - sabahleyin
день - öğle/gündüz
днём - öğleyin/gündüzün
-днём он работает = Gündüzün çalışır.
вечер - akşam
вечером - akşamleyin
ночь - gece
ночью - geceleyin
* ‘с’ Prepozisyonunun Kullanımı; Enstr. hal ile kullanıldığı takdirde "ile"/"ile beaber" manasına gelir. Ve kendisinden sorna gelen kelimeyle bitişikmiş gibi okunur.
-Telaffuzu kolaylaştırmak amacıyla bazı durumlarda "co" şeklini alabilir. ( Sonra gelen isim iki veya daha fazla ünsüz harf ile başlıyorsa eğer.)
Örnekler;
-Дайте мне
пожалуйста
кофе с молоком = Lütfen bana sütlü kahve verin.
-Дайте
пожалуйста
кофе с молоком и с сахаром = Lütfen bana sütlü ve
şekerli bir kahve verin
-Надя хочет чай с лимоном = Nadya çayı limonla istiyor.
*Rusça'da "c" aynı zamanda iki kişinin beraber olduğunu göstermek için de kullanılır. (ve)
-Иван с Анной идут в кафе.= İvan ile Anna Kafe'ye gidiyor.
-Анна с мужем идут в кино.= Anna ile kocası sinemaya gidiyor.
-Мы с Иваном = Biz ve İvan
-Мы с вами = Biz ile siz
!: "c" prepozisyonunun zıddı olan без akkuzatif hal ile kullanılır!
!: "вместе"
"birlikte" anlamına gelir.
!: "вместе с" olarak kullanımı ise "ile birlikte" anlamını verir.
Enstrumental Hal'de Kişi Zamirleri;
*Çoğunlukla "c" prep. ile kullanılır. benimle
seninle gibi anlamlara gelir.
Мной /Тобой /Им /Ей /Им /Нами /Вами /Ими
1- Yalın Hal (Именительный Падеж) : Cümlenin öznesi konumunda (0)
2- Akuzatif Hal (Внительный Падеж) : Dolaysız nesne konumunda (i)
3- Genitif Hal (Родительный Падеж) : Sahiplik anlamında ayrıca Olumsuzluk ve Miktar (in)
4- Datif Hal (Дательный Падеж) : Dolaylı nesne konumunda
5- Prepozisyonal Hal (Предложный Падеж): о/об
6- Enstrumental Hal (Творительный Падеж): ile/tarafından anlamlarında
Evet
1) Yalın Hal (Именительный Падеж) :
Cümle içerisinde özneler bu durumda bulunur. Bildiğimiz yalın hal. İsmin sözlükte geçen hali. Örnekler;
*это комната = Bu (bir) oda(dır).
*Где туалет? = Tuvalet nerede?
*Иван закрывает окно.= İvan pencereyi kapatıyor.
*Вон такси и а вот автобус! = İşte (orada
*Мой муж работает днём. = Kocam gündüzün çalışır.
*это вы? = Siz misiniz?
*Он кажется голоден как волк! = Görünüşe bakılırsa (o
Kalın yazılan kelimeler yalın haldedir. Açıkcası bu kısımda öğrenilecek özel bir şey yok.
Yalın Halde Kişi Zamirleri :
Я - Ben
Ты - Sen
Он - O (erkek)
Она - O (dişi)
Оно - O (nötr)
Мы - Biz
Вы - Siz (çoğul
Они - Onlar
2) Akuzatif Hal (Внительный Падеж) :
Cümle içerisinde öncelikle dolaysız nesne konumunda bulunurlar. Bu halde kullanılan isimler
*каждую ночь
(вся ночь ve каждая ночь'un akuzatifte çekimlenmiş halleri/ ночь
Örnek; (Fark)
*Саша работает каждый день.-Saşa her gün çalışır
*Маша работала всю ночь. - Maşa tüm gece çalıştı.
1. cümlede eylem hep tekrar ediyor
2. cümlede eylem bir kereye mahsus ve doğal olarak sınırlandırılmış bir zaman periyodu içerisinde gerçekleştirilmiş.Yinelenen bir döngü yok. Bu durumlarda zaman ifade eden sözcüğümüzü akuzatif kurallarına göre çekip kullanıyoruz.
a)Sonek Değişimleri:
I)Erkek isimler için;
*Eğer isim CANSIZ bir varlıksa
*Eğer isim CANLI bir varlıksa ve bir sessiz harfle bitiyorsa
*Eğer isim CANLI bir varlıksa ve й ile bitiyorsa
*Eğer isim CANLI bir varlıksa ve ь ile bitiyorsa
Not: Aslında kısaca; Eğer isim cansız bir varlıksa değişim olmayacak. Ama canlıysa sadece -a eklemek yeterlidir. Peki farklılığı yaratan ne? Farklılık bir kaç imla kuralından doğuyor.
-Öncelikle isim zaten sessiz bir harfle bitiyorsa problem yok demektir.
-Eğer й ile bitiyorsa
KURAL; й+ sert ünlü (а э о ы у) olamaz. Olsaydı eğer
й+а = я
й+у = ю
.
.
.
- Eğer ь ile bitiyorsa я konur dedik. Bu da özünde sadece -а eklemek demektir
ь işaretinin amacı kendisinden önce gelen ünsüz harfin (bir yumuşak ünlü yokluğunda) yumuşak okunması gerektiğini göstermektir.
KURAL; ь+ sert ünlü olamaz. Saçmadır da. Deminki gibi
ь+a = я
.
.
.
.
II) Dişi isimler için;
*Eğer isim a ile bitiyorsa
*Eğer isim я ile bitiyorsa
*Eğer isim ь ile bitiyorsa
III) Nötr isimler için;
*Neredeyse çoğu nötr isimler CANSIZ olduğu için akuzatifte değişime uğramaz. (Окно-Окно)
IV)Çoğullar için;
*CANSIZ ismin çoğuluysa değişim yok. CANLI ise genitif-çoğul ile aynıdır.
Örnekler;
*Иван закрывает окно. = İvan kapıyı kapatıyor.
*Он всегда открывает дверь и окно.= O her zaman kapıyı ve pencereyi açar.
*Мы читаем газету утром = Biz sabahları gazete okuruz.
*Я Анастасию люблю = Ben Anastasiya'yı seviyorum. (yl. Анастасия)
*я
Akuzatif Hal'de Kişi Zamirleri;
Меня - Beni
Тебя -Seni
Его - Onu (erk.)
Её - Onu (diş. ve nötr)
Нас - Bizi
Вас - Sizi (çoğul
Их - Onları
Eğer ünlü ile başlayan Akk. kişi zamirlerinden(Её gibi) önce ünlü harfle biten bir kelime varsa
Akuzatifin aynı zamanda "в
I) В + Akuzatif ;
*Bir şeye doğru hareket veya yön belirtirken Akuzatif ile kullanılır. Куда?Nereye? Sorusunun cevabıdır.
-Машина едет в город. = Araba şehre doğru gidiyor. "город" kelimesinin akuzatifte olduğuna dikkat.
-Туристы пошли в лес. = Turistler ormana (doğru) yöneldiler/gittiler.
-Андрей полетел в Москву. = Andrey Moskova'ya uçtu (uçak ile yolculuk)
*час (saat) kelimesiyle ve haftanın günleriyle
-Поезд отходит в два часа = Tren iki saat içinde ayrılıyor.
-Во вторник магазин не работал = Dükkanlar Salı günleri kapalıydı/çalışmazdı.(Bo telaffuz kolaylığı için)
II) На + Akuzatif:
* B+ Akk gibi bir şeye yönelme hareketinden bahsederken kullanıyoruz. Ama bu daha çok üstüne anlamı taşıyor.
-Дети вышли на улицу. = çocuklar sokağa çıktı. (Bir "üstünelik" havası seziyorsunuz değil mi? )
-Воробей сел на ветку. = Serçe dala kondu. (Bir "üstünelik" havası seziyorsunuz değil mi? )
* неделя (hafta)
-Он приедет к нам на неделю.= O(erk.) (bir) haftalığına bize gelecek.
-Я взял эту книгу на два дня. = O kitabı ben iki günlüğüne almıştım.
-Он получил отпуск на месяц = O bir aylığına uzaklaştırıldı.
Akk diğer tüm durumlarda olduğu gibi ( edatsal durum hariç) hem prepozisyonlarla hem de prepozisyonsuz kullanılabilir. Ama en yaygın olanları ; в
упасть в воду suya düşmek
знать про нас hakkımızda bilmek
встать на ноги ayakta durmak (ayaklar üzerinde durmak)
3). Genitif Hali (Родительный Падеж):
Rusça'da en sık kullanılan hallerden bir tanesi
Soneklerden bahsedelim hemen;
I) Erkek İsimler İçin;
*Sessiz harfle bitiyorsa
*й ile bitiyorsa
*ь ile bitiyorsa
!: Akkuzatifte izah ettiğimle aynı mantık işliyor burada da.
Иван (Ivan) ---> Ивана (Ivan'ın)
друг Ивана = Ivan'ın arkadaşı
II) Dişi İsimler İçin;
* а ile bitiyorsa
* я ile bitiyorsa
* ь ile bitiyorsa
Анна(Anna) ---> Анны (Anna'nın)
Дом Анны = Anna'nın Evi
III) Nötr İsimler İçin
* о yerine -а ile değiştir.
* е yerine -я ile değişir.
IV) Çoğul Genitif İçin;
a) Erk İsimler İçin;
*Eğer ünsüzle bitiyorsa
*Eğer й ile bitiyorsa
(й ile bitip de tek heceden oluşuyorsa kelime -ёв ekle. край (краёв)
*Eğer tekil isim ж
b) Diş. İsimler İçin;
*Eğer "a" ile bitiyorsa
*Eğer "-ь" ile bitiyorsa
*Eğer bitiş düzeni ; sessiz harf + Я ise
*Eğer bitiş düzeni ; sesli harf + Я ise
c)Nötr isimler İçin;
*е ile bitiyorsa й ekle (море - морей)
*o ile bitiyorsa
Uyarı : 2
Genitif Hal'in Kullanım Alanı;
Genelde su sorulara cevap verir
(Kimin? Кого?/ Neyin ? Чего? Kimin…?... чья?)
-Это автомобиль чья? Bu kimin arabası?
-Это автомобиль Надя Bu Nadya'nın arabası.
1) Sahiplik: En genel anlamıyla sahiplikten bahsederken genitifi kullanırız. Sahip olunan objenin
-Собака ивана = Ivan'ın Köpeği
-Автомобиль Анны = Anna'nın otomobili
-Телефон Игоря = Igor'un Telefonu
-Это телефон Игоря? = Bu Igor'un telefonu mu?
-Сестра Анастасию пичатаете на машинке очень быстро = Anastasiya'nın kız kardeşi çok hızlı daktilo kullanır.
Örneklerin çeşitliliği hayal gücünüzle sınırlı
2) Miktar : Genitif aynı zamanda çokluktan bahsederken de kullanılır bazı özel ifadelerle.
стакан молока= Bir bardak süt
стакан воды = Bir bardak su
много молока = sütün çoğu
много чая = çayın çoğu
полный + genitif = .......(полный = dolu/dolusu)
-> İngilizce'den aşina olanlar için; İngilizce'de bazı kelimeler "of" alırken (several of his friends gibi) bazıları almaz(many of friends X gibi - many friends)...Ama Rusça'da tüm çokluk bildiren ifadeler -sayılar da dahil- genitife ihtiyaç duyar.
3) Sahip Olma (to have / haben / avoir )
Birinci maddedeki gibi bir tamlama cinsi sahiplikten ziyade cümle boyutunda sahiplik ifade etmek için aynı şekilde genitif kullanılır. Formül; У+ Genitif kişi zamiri/Genitif Formda Bir isim + есть + yalın isim
-У меня есть книга. (Bir)Kitabım var.
-У него не было денег - Parası yoktu.
У: yanında/yakınında
есть: var olmak/bulunmak (yemek yemek anlamı da var. Ama şuan öbür anlamıyla ilgiliyiz.)
Yani mot-a-mot çevirisi; yanımda kitap bulunur/vardır.
Bunu Kullanmak için genitif kişi zamirlerinin bilinmesi gerekir.Ama iyi haber! Akkuzatif ile aynı genitif kişi zamirleri.
Genitif Kişi Zamirleri; = Akuzatif Kişi Zamirleri
Меня
-У нее есть собака. = Onun bir köpeği var.
-У вас есть кофе/чай/водка? = Kahveniz/Çayınız/Votkanız var mı?
-У Ивана есть подруга? = Ivan'ın kız arkadaşı var mı?
.
.
.
4) Yokluk ( There isn't ..)
*Нет'in "hayır" manasının dışında bir de "...yoktur." manası da vardır.Kullanımı şöyle;
-Чая/Молока нет. = Çay/süt yok(tur)
-Ивана нет = Ivan yok (burada)
-Его нет дома = O evde değil. * özel kullanım * ; Меня нет дома = Evde değilim.
( дома burada zarf gibi kullanılıyor. İng. I'm home ...)
5) Prepozisyonlarla;
Genitif Hal genellikle şu propozisyonlarla kullanılır. без
без воды - susuz
для Вани - Vanya için
до окна - pencereye
для чая - çay için
....
ve bazı fiillerle...просить
-Учитель просит внимания. = Öğretmen dikkat çekti
4) Datif Hal (Дательный Падеж):
Datif Hal Rusça'da cümlenin dolaylı tümleçleri/nesneleri için kullanılır. Bu konumdaki isimler genelde bir şeylerin alıcısı ya da eylemden dolaylı yollarla etkilenen taraftır. Zaten bu halin ismi Rusça'daki "давать" "vermek" fiilinden geliyor.
Я даю это... datif hal ( Bunu .....(datif isimler)....veriyorum)
*Кому? Чему? Kime/Neye? gibi soruların cevabıdır.
-Я даю ручку кому? Kalemi kime veriyorum?
-Я даю ручку учителю. Kalemi öğretmene veriyorum.
*Datif Hal de tüm diğer durumlar gibi ( Edatsal durum hariç) hem prepozisyonlar ile hem de prepozisyonsuz kullanılabilirler. Datif için kullanılan en sık prep.ler= к
к сестре - (bir) kız kardeşe
девочка идёт по улице = Kız sokak boyunca yürüdü.
согласно расписанию = tarifeye göre
благодаря + datif = -e teşekkürler / благодаря брату
Kaynak: Dusler Forum, Forumlar http://www.duslerforum.org/showthread.php?t=166396
*Datif'in başlıca anlamı adress etme
-написать письмо другу = Bir arkadaşa mektup yazmak.
Kime? Arkadaşa! Neyi ifade etmek istediğimi anlamışsınızdır umarım
*Datif aynı zamanda bir eylemin yönlendirildiği nesnelerden bahsederken de kullanılır.
-помогать брату = Erkek kardeşe yardım etmek.
Yardım eyleminin yönlendirildiği obje "erkek kardeş" bu yüzden datifte kullanılmalı.
-Советоват örneğin. tavsiye etmek anlamındaki bu fiil datif ile kullanılır.
Soneklere bakalım hemen;
I) Erkek isimler İçin;
*Eğer sessiz harfle bitiyorsa
*Eğer й ile bitiyorsa
*Eğer ь ile bitiyorsa
(Gördüğünüz gibi aslında sadece -y ekliyoruz. Diğer iki farklılık imla kurallarından doğuyor.Bknz:Akk.)
Ayrıca -a ile biten erkek isimler (папа
II) Dişi İsimler İçin;
* Eğer "а” ile bitiyorsa
*Eğer “я” ile bitiyorsa
*Eğer “ь” ile bitiyorsa
*Eğer “ия” ile bitiyorsa
III) Nötr isimler için;
*Eğer “о” ile bitiyorsa
*Eğer “е” ile bitiyorsa
IV) Çoğul isimler için;
(Tüm Cinsleri bir arada yazıyorum)
Kısaltabildiğim kadar kısaltarak;
*"-ам" =Sessiz harfle biten erk isimler
*"-ям" =-й
мост-мостам
край-краям
учитель-учителям
окно-окнам
море-морям
коса-косам
стая-стаям
дочь-дочерям (дочь kelimesi kendisi kökünü değiştiriyor.)
Bazı Kullanımları;
*"Нравиться" "hoşlanmak" anlamına gelen bu ifadeyle datif kullanılır.( Alm. bilenler için;gefallen)
-Алексею нравится Москва - Aleksey Moskova'yı sever. (Moskova Aleksey'in hoşuna gider.)
-Ему нравится Москва = Moskova onun hoşuna gider. (Ему -> datif kişi zamiri)
-Мне очень нравятся дети = Çocuklar çok hoşuma gider. ( Çocukları severim)
-Вам нравится Москва? = Moskova'yı sever misiniz? (hoşunuza gider mi?)
*Duygulardan
*Мне холодно - üşüdüm (bana soğuk gibi birşey oluyor)
Мне жарко - terledim
Ему холодно - üşüdü (o)
Нам холодно - üşüdük
Мне скучно - sıkıldım (bana sıkıcı)
*Kaç yaşında olduğumuzdan bahsederken
Мне восемнадцать лет - 16 yaşındayım (bana 16 yıl var)
* Bazı yardımcı fiiler eşliğinde kullanılır; нужно(gerekli lazım)
-мне нужно идти = Gitmem gerek/lazım
-мне нужно 10 рублей = On ruble lazım
-Ах да
-Здесь темно
-Сегодня уже прямо весна! Мне нелзья работать. = Bugün artık resmen/dupedüz ilkbahar! Çalışmam olanaksız!
*по(boyunca)
-Я иду к вокзалу = istasyona doğru yürüyorum
-Мы едем к друзьям = Arkadaşlarımıza gidiyoruz
по'nın çok geniş bir kullanım yelpazesi olduğu için herhangi bir kategoriye sıkıştırılamsı olanaksız. (Yaklaşık 12-13 farklı anlamda kullanılabilir)
Datif Kişi Zamirleri;
Мне - bana
Тебе - sana
Ему (erk)
Нам - bize
Вам - size
Им - onlara
5). Prepozisyonal Durum(Предложный Падеж);
Bu durum sadece ve sadece prepozisyonlar ile birlikte kullanılır. Tek başına kullanılmaz. в (içinde)
*он всегда при деньгах = Yanında herzaman para vardır.
a)Kullanım Alanı;
1. Çoğunlukla в ve на prepozisyonlarıyla yer belirtmek için kullanılır.
-Где ты был? - Nerelerdeydin?
-Я был в школе. - Okuldaydım
- В комнате один стол
2. Bu durum ayriyetten konuşuluan ya da düşünülen bir şey için "hakkında" anlamı katar. о/об ile kullanılır. (об! Eğer isim sesli harfle başlıyorsa kullanılır) Genellikle говорить(konuşmak)
-Думать о работе = İş hakkında düşünmek /İşi düşünmek/
-Говорить о работе =İş hakkında konuşmak
3. Aylardan bahsederken -B kullanılır.
-Это было в мае -Bu Mayıs'taydı. Mayıs'ta olmuştu.
b)Sonekler;
I) Erkek İsimler İçin;
*Sessiz harfle bitiyorsa
*Bazı erkek isimler prep. halde -y alır (genellikle tek heceliler). ( ama asla o'dan sonra -y almazlar.o/oб'da hep kurala uyarlar.)
*в саду
*о саде
II) Dişi İsimler için;
*Eğer a ile bitiyorsa
*Eğer я ile bitiyorsa
*Eğer ь ile bitiyorsa
*Eğer -ия ile bitiyorsa
III) Nötür İsimler için;
*Eğer o ile bitiyorsa
*Eğer e ile bitiyorsa
*Eğer ие ile bitiyorsa
IV) Çoğul İsimler için;
*Sessiz harfle bitiyorsa
*ь ile bitiyorsa
*й ile bitiyorsa
*o ile bitiyorsa
*e ile bitiyorsa
*a ile bitiyorsa
*я ile bitiyorsa
Prepozisyonal Hal'in Kişi Zamirleri;
*Мне /Тебе /Нём /Ней /Нём /Нас /Вас /Них
-Они говорят о мне = Benden bahsediyorlar/ Benim hakkımda konuşuyorlar.
6). Enstrumental Hal(Творительный Падеж);
Sonunda yüzdük yüzdük kuyruğuna geldik! Enstrumental durum... Bu durum bir eylemin ne ile yapıldığı
Anahtar İfadeler;
-ехать автобусом - Otobüsle gitmek
-писать ручкой - kalemle yazmak
-Он писал письмо карандашом = Mektubu kurşun kalemle yazdı.
-Я ем суп ложкой - Çorbayı kaşıkla yerim/içerim
*Enstr. Durum'un yaygın kullanım alanlarından biri de mesleklerden bahsetmektir.
-Я работаю учителем = Öğretmen olarak çalışıyorum.
-Отец был рабочим = Baba bir işçiydi.
*Enstr. Durum aynı zamanda yer ve zaman ifadeleriyle de karşımıza çıkabilir;
-проснуться утром = sabah uyanmak
-вернуться летом = yazın geri dönmek
-ехать полем = tarlaların arasından gitmek
*Diğer durumlarda da olduğu gibi Enst Hal de bazı prepozisyonlar kullanır; за (arkasında)
-за домом - Evin arkasında
-над столом - Masanın üstünden
-перед Машинкой - Daktilonun önünde
-под водой - Suyun altında
-с учителем -Öğretmen ile
-За этим зданием - школа = Bu binanın arkasında okul var.
-Между обедом и ужином выпей чай = Öğle yemeği ile akşam yemeği arasında çay iç
!:Prep. kullanmak zorunluluk değildir. Enstr. Hal prepozisyonsuz da kullanılabilir.
Sonekler;
I) Erkek isimler için;
*Eğer isim sessiz harfle bitiyorsa
*Eğer isim й
*Eğer isim -a ile bitiyorsa
*Eğer isim -я ile bitiyorsa
II) Dişi İsimler İçin;
*Eğer isim -a ile bitiyorsa
*Eğer isim -я ile bitiyorsa
*Eğer isim -ь ile bitiyorsa
III)Nötr isimler İçin;
*Eğer isim -e ile bitiyorsa
*Eğer isim -o ile bitiyorsa
IV) Çoğul İsimler İçin;
*Tüm sessiz harfle bitenler için
*"а"
*Diğer tüm durumlar için sonek "ями".
мост-мостами
гость-гостями
край-краями
учитель-учителями
окно-окнами
море-морями
коса-косами
стая-стаями
Diğer Kullanım Alanları;
*Bir mevsim adını enstrumental halde kullanmak
лето - yaz
летом - yazda
осень - sonbahar
осенью - sonbaharda
зима - kış
зимой - kışta
весна - ilkbahar
весной - ilkbaharda
*Aynı şekilde günün bölümleriyle (sabah/akşam vs) enstr. hal kullanılırsa
утро - sabah
утром - sabahleyin
день - öğle/gündüz
днём - öğleyin/gündüzün
-днём он работает = Gündüzün çalışır.
вечер - akşam
вечером - akşamleyin
ночь - gece
ночью - geceleyin
* ‘с’ Prepozisyonunun Kullanımı; Enstr. hal ile kullanıldığı takdirde "ile"/"ile beaber" manasına gelir. Ve kendisinden sorna gelen kelimeyle bitişikmiş gibi okunur.
-Telaffuzu kolaylaştırmak amacıyla bazı durumlarda "co" şeklini alabilir. ( Sonra gelen isim iki veya daha fazla ünsüz harf ile başlıyorsa eğer.)
Örnekler;
-Дайте мне
-Дайте
-Надя хочет чай с лимоном = Nadya çayı limonla istiyor.
*Rusça'da "c" aynı zamanda iki kişinin beraber olduğunu göstermek için de kullanılır. (ve)
-Иван с Анной идут в кафе.= İvan ile Anna Kafe'ye gidiyor.
-Анна с мужем идут в кино.= Anna ile kocası sinemaya gidiyor.
-Мы с Иваном = Biz ve İvan
-Мы с вами = Biz ile siz
!: "c" prepozisyonunun zıddı olan без akkuzatif hal ile kullanılır!
!: "вместе"
!: "вместе с" olarak kullanımı ise "ile birlikte" anlamını verir.
Enstrumental Hal'de Kişi Zamirleri;
*Çoğunlukla "c" prep. ile kullanılır. benimle
Мной /Тобой /Им /Ей /Им /Нами /Вами /Ими
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)